Hoop dat jullie er wat aan hebben


ABNORMALE ROODKLEURING BIJ GRIJZE ROODSTAARTEN
Door Sam Mancuso

Toen ik een vogelhandelaar vertelde dat mijn Timneh grijze roodstaart na de laatste rui rode slagpennen had gekregen, vertelde hij mij dat het waarschijnlijk een mutatie was en dat de vogel erg kostbaar was. Zijn commentaar verbaasde me, ik had iets dat het waard was gekoesterd te worden en als ik een partner voor mijn vogel vond, kon ik zeldzame en kostbare mutanten gaan kweken. Dit grootste plan ging echter niet door. Een paar maanden voor ik thuis vertrok om aan de universiteit te gaan studeren, was mijn zeldzame vogel gestorven aan een leverziekte. Daarna zette ik de hele zaak en de jammerlijke afloop uit mijn gedachten. Tijdens mijn tweede jaar aan de universiteit werd ik gecontacteerd door een vogelhandelaar die beweerde dat hij Kongo grijze roodstaarten had met een groot aantal rode veren. Ze vertelde me dat het een nieuwe mutatie was en dat de prijs dus veel hoger lag dan die voor normale grijze roodstaarten. Op dat ogenblik geloofde ik nog dat het om mutaties ging. Toen ik echter “De grijze roodstaart� van De Grahl had gelezen, kwam ik tot de conclusie dat deze vogels gewoon producten van hun omgeving waren. In dit boek beschrijft De Grahl een koningsjacko – de naam die hij gebruik voor deze vogels – die een vriend had gekocht tijdens een reis naar Afrika. Zijn vriend had met een inboorling een hele mand jonge grijze roodstaarten geruild voor deze abnormaal gekleurde vogel.

Onderzoek
Ik vroeg mij af of de vogel die door De Grahl beschreven werd en de vogels die mij door de handelaar werden aangeboden misschien allemaal iets in hun voeding hadden gekregen dat de abnormale roodkleuring had veroorzaakt. Dit zou een uitstekend studieproject worden. Hoe moeilijk kon het nu zijn om de oorzaak te vinden? Ik begon met het onderzoek. Aangezien ik de verzorger van de vogels was in de Erie Zoo en ik toegang had tot de inventaris, slaagde ik erin twaalf andere dierentuinen te vinden die grijze roodstaarten hadden. Negen van de aangeschreven dierentuinen antwoordden op mijn vragen en slechts één van hen bleek abnormaal gekleurde grijze roodstaarten te hebben. Ik nam ook contact op met een groot aantal vogelclubs om hen op de hoogte te brengen van mijn project. Van de 22 mensen die mij antwoordden hadden er slechts drie grijze roodstaarten met een ongewone kleur. Verder vond ik in een oud nummer van “Bird Talk� een artikel over amazones bij wie de normale groene veren waren vervangen door rode. In dat artikel werd een tekort aan lysine aangegeven als de oorzaak. Ik was opgewonden omdat ik dacht dat dit ook bij grijze roodstaarten het geval kon zijn. Ik nam contact op met fabrikanten van voedingssupplementen voor vogels om na te gaan of hun producten voldoende lysine en kalium bevatten aangezien kalium nodig is om de lysine bruikbaar te maken voor het lichaam van de vogel. Veel firma’s stuurden me een flinke hoeveelheid van de producten die ze verkopen. Zo kreeg ik monsters van onder andere Hagen, Nekton en Super Preen. Ik vatte het plan op om de abnormaal gekleurde vogels te behandelen met deze supplementen om te kijken of ze hun normale kleur terugkregen. Ik stuurde monsters naar alle mensen die gemeld hadden dat ze abnormaal gekleurde vogels bezaten en vervolgens wachtte ik af of de vogels hun normale kleur zouden terugkrijgen. Toen deze houders hun supplementen opgebruikt hadden en om meer vroegen zonder enige verandering te melden, begon mijn vertrouwen af te nemen. Een tekort aan lysine was misschien toch niet het antwoord.

Als het geen lysine is…
Ik had meer informatie nodig. De mensen van “Bird Talk� zeiden toe dat ze hun lezers zouden vragen om te helpen. Drie maanden later had de postbode zere schouders en ik had meer dan 300 antwoorden van hun lezers. Ik kreeg ook heel wat interessante telefoontjes. Eén telefoongesprek was zeer interessant. Een succesvolle kweker van grijze roodstaarten bracht me in contact met een andere kweker die zoveel grijze roodstaarten met rode veren kon kweken als hij maar wou. Wat was haar geheim? Ze vertelde me dat als ze vogels met veel rode veren wou krijgen, ze een supplement met een hoge concentratie caroteen toevoegde aan het handopfokvoer. Het caroteen wordt gebruikt om de rode veren te versterken bij vogels die in de rui zijn. Hoewel ik haar geloofde, kon ze geen bewijs leveren en ik kon mijn studie niet baseren op iets dat ik gewoon gehoord had. Omdat grijze roodstaarten rode staartveren hebben, kan hun lichaam carotenoïden – een groot aantal gele tot rode pigmenten die in veel dierlijke en plantaardige stoffen voorkomen – gebruiken. Hun natuurlijke kleur kan daardoor versterkt worden door een hoge concentratie van deze pigmenten in hun dieet. Dit mag ingewikkeld klinken maar vogelkwekers gebruiken al jaren caroteen supplementen in het dieet van hun vogels. Kanariekwekers die hun vogels een diepe rode kleur willen geven gebruiken een speciaal mengsel dat caroteen bevat. Het extra pigment komt dan tot uiting in de kleur van de vogel.

Eigen testen
Ik besloot vervolgens om zelf een experiment uit te voeren. Daarom zette ik een testgroep en een controlegroep op. De controlegroep kreeg een normaal dieet maar voor de testgroep zou ik een carotenoïde gebruiken. Bètacaroteen, één van de meest gebruikte carotenoïden in supplementen voor vogels, wordt op een natuurlijke manier geproduceerd en is gemakkelijk verkrijgbaar. Daarom koos ik dit voor mijn experiment.
Mijn eigen drie grijze roodstaarten vormden bepaald geen grote testgroep en dus nam ik contact met een aantal andere eigenaars in de buurt. Sommigen van hen wilden mij wel hun vogels laten gebruiken voor de test maar ze wilden de dieren liever niet verhuizen. Uiteindelijk verkreeg ik een paar door te ruilen, kocht ik een vogel en kreeg ik een andere te leen. Ik plaatste de vogels in een ruimte in mijn kelder en voorzag kunstlicht gedurende de periode van normaal daglicht. Ik maakte draadkooien om op te hangen aan het plafond. Vervolgens verdeelde ik de vogels in twee groepen. De controlegroep bestond uit twee koppels en de testgroep bestond uit twee ongesekste Timnehs en een Kongo grijze roodstaart. Ik gaf ze allen hetzelfde dieet maar de testgroep kreeg drie keer per week 25.000 internationale eenheden bètacaroteen in het drinkwater. De vogels in de testgroep kregen bijna onmiddellijk rode bekken en de muur achter hen hing vol rode spatten maar voor de rest zag ik geen verschil met de controlegroep gedurende de eerste twee maanden. Toen begon één van de Timnehs uit de testgroep te ruien. Toen hij uitgeruid was, had hij de meest helderrode staartveren die ik ooit bij een Timneh heb gezien en de veren aan de rand van zijn vleugels waren doorschoten met roze. Zonder aandachtige observatie zou men echter alleen de ongewoon heldere staart bemerken. De andere Timneh in de testgroep ging zowat een maand later in de rui. Het was het wachten waard geweest: zijn borst, rug en vleugels kregen ongeveer een dozijn donkerrode veren. Ik wachtte vervolgens af wat er met de Kongo grijze roodstaart zou gebeuren maar ik werd teleurgesteld toen de vier maanden die ik voor het experiment voorzien had verstreken zonder dat er iets gebeurde. Het verbaasde mij dan ook dat ik een paar weken later, net toen ik hem aan zijn eigenaar wou teruggeven, drie piepkleine rode veren op zijn kop vond. Ik had echter geen tijd meer om deze veren te plukken en te kijken of ze ook rood terug zouden komen. Dat kon ik echter wel doen met de Timnehs en bij hen werd elke geplukte rode veer vervangen door een nieuwe van dezelfde kleur.

Het verwerken van de informatie
Intussen bleven de vogels in de controlegroep normaal gekleurd. Terwijl ik mijn experiment uitvoerde, namen ook heel wat lezers van “Bird Talk� eraan deel. Ik had diegenen die wilden meedoen een standaardformulier gestuurd zodat het verwerken van de resultaten relatief eenvoudig zou zijn. Ik verdeelde de vogels van de mensen die antwoordden in twee groepen: diegene die minstens 1.000 microgram carotenoïden per dag hadden gekregen en diegene die minder hadden gekregen. 51 van de 52 grijze roodstaarten die abnormaal gekleurde veren hadden gekregen vielen in de eerste categorie. In dezelfde categorie kwamen slechts twee vogels met de normale kleur voor. Volgens mij tonen deze resultaten aan dat carotenoïden zeer waarschijnlijk abnormale roodkleuring veroorzaken. Sceptici geloven nog steeds dat het een mutatie is. Veel mensen delen mee dat zij verschillende nesten van hun grijze roodstaarten hebben gehad waarin slechts één of twee van de jongen rode veren vertoonden. Ik geloof dat dit aan verschillende zaken kan liggen. Zo is elke vogel biochemisch gezien een individu. Het lichaam van de ene vogel zal dus meer van een bepaalde stof opnemen dan dat van een andere vogel. Bovendien komen niet alle eieren in een nest tegelijk uit. Als de kweker zijn opfokvoer verandert naargelang de leeftijd van de jongen, zal dus niet elk jong hetzelfde voer ontvangen op hetzelfde moment in zijn ontwikkeling. Wie grijze roodstaarten heeft met abnormale roodkleuring en dat wil verhelpen, kan dus best minder voedsel en supplementen die veel carotenoïden bevatten geven. Dit zijn onder meer: wortelen, abrikozen, wratmeloen, boerenkool, lever, pompoen, zoete aardappelen en watermeloen. De gekleurde zaden van sommige zaadmengsels met vitaminesupplementen bevatten ook carotenoïden. Koningsjacko’s bestaan maar ze vormen volgens mij geen superieure ondersoort van de grijze roodstaart. Het zijn gewoon vogels die een hoge concentratie carotenoïden in hun voeding gekregen hebben.

Wat begrijp uit dit stuk is dat het met voeding te maken heeft.

Echter zal ik het wat ingewikkelder maken.

Ik heb 2 grijse roodstaarten. 1 van 2,5 jaar en 1 van 10. Ik heb die van 10 gekocht omdat die van 2,5 plukte (een maatje dus). Bij aankoop van die die van 10 had deze de roze veren al. Allen een ring rond zijn nek (waar hij had geplukt).

De oudste heb ik gekocht net voor rui piriode. Na zijn rui piriode waren de rose veren terug!

Nu het moeilijke!

De jongste plukte ook (nu niet meer gelukkig). Maar deze kreeg keer op keer gewoon grijse veren terug. Inplaats van rose.

Ze krijgen bijde de zelfde voeding dus hoe kan het dat de oudste na zijn rui rose veren terug kreeg terwijl de jongste gewoon rose veren terug krijgt als deze geplukt heeft?